 |
Urretxuko Hiri-Gutuna
En el nombre de Dios padre é fijo
é Espíritu Santo, etc. Por que á los reyes
es dado de facer grandes mercedes en aquellos logares do entendie-ren
que con razón lo deben facer, é fechas en esta
manera entienden que serán por ello mas loados, mayormente
cuando dan pueblos do moren al-gunos moradores é fagan
villas ó logares por que los sus regnos sean por ello
mas acrecentados é mejor poblados é finquen dellos
siempre en remembranza al mundo. Por ende nos D. Juan por la
gracia de Dios rey de Castilla, etc. con voluntad que habemos
de acrecentar en los nuestros reg-nos, faciendo muchas mercedes
por que mejor puedan ser poblados para nuestro servicio, é
por facer bien é merced á vos Juan García
de Áichaga, é Martín Ibañez de Sálete,
é Pero Ibañez de Iburreta, é Ochoa de Aramburu
, é Pedro de Aramburu , é Martin de Aramburu ,
é Joan de Aramburu , é Garcia de Aichaga, é
Juan de Leyarzu, é Pero Martínez de Leyarzu. é
Martin de Leyarzu, é Lope de Ondarra, é Pedro
de Ondarra , é Joan de Ondarra, é Martin de Loidi,
é Joan de Liarzu, é Joan Orliz de Olagui, é
Pedro de Zamora, é Joan García de Andriaga, é
Martin de Sagastizabal, e Joan de Sagastizabal, é Pero
de Vartua , é Pero Iñiguez de Yartua, é
Lope Ortiz de Aramburu. Por cuanto nos lo pedistes por merced
diciendo que era nuestro servicio é poblamiento de la
nuestra tierra en aquella comarca on-de erades moradores, tenemos
por bien é es nuestra merced de vos dar é damos
voz licencia para que poblades é podades poblar una villa
en las nuestras tierras de Urrechua, que es en Guipúzcoa,
á vosotros é a todos los otros cualcsquier que
ahi quisiesen morar é poblar, las cuales tierras se contenían
con la agua de Legazpia, é ende fasta el arroyo de Mendiarás
, é tiende fasta el cerro de Laharregui, que se tiene
en el término de Iraurgui de Azpeitia e de Azcoitia,
e dende fasta el cerro de Mendia, que se tiene con el término
de Vergara. E esta merced vos facemos por cuan-to entendemos
que cumple á nuestro sorvicio, e damos vos por términos
para población de la dicha villa á vos é
á todos los otros que allí quisieren venir morar
é poblar como dicho es de como parte el agua de Legazpi
fasta el cerro de Laharregui, é dende fasta el cerro
de Mendia, é dende fasta el arroyo de Mendiarás,
que se tiene con los dichos términos de Azpeitia é
Azcoitia é Vergara con todas sus tierras é pastos
é prados é fuentes é exi-dos é aguas
corrientes e non corrientes é con todos los otros derechos
que han é les pertenecen en cualquier manera por cualquier
razón, para que la-brades é criedes vuestros ganados,
é que fagades dellos asi como de vues-tra cosa propia,
non faciendo en ello perjuicio alguno á algún
concejo ó logar ó a otras personas algunas. E
por vos facer mas bien é mas merced, é por que
podades mejor poblar la dicha villa, tenemos por bien é
es nuestra merced que seades de la nuestra corona real, é
que hayades todas las fran-quezas é libertades é
cartas é privilegióse usos é fueros é
costumbres é gra-cias é mercedes que los reyes
pasados onde nos venimos é nos confirmamos a la villa
de Salvatierra de Iraurgui, que es en la dicha tierra de Guipúzcoa,
dieron por les facer merced por que se poblase. E otrosí
por vos facer mas bien e merced tenemos por bien e es nuestra
merced que hayades la jurisdic-ción de la dicha villa
e los alcaldes é escribanos por vosotros, según
que los han los de la dicha villa de Salvatierra, como dicho
es. E por esta nues-tra carta mandamos á cualquier ó
á cualesquier merino ó merinos que por nos agora
andan en la merindad de la dicha tierra de Guipúzcoa
ó andu-vieren de aquí adelante é á
los alcaldes que agora y son ó serán de aquí
adelante é á todos los otros concejos é
alcaldes e alguaciles é merinos é otros oficiales
cualesquier de la nuestra corte é de lodas las cibdades
é vi-llas e lugares de los nuestros regnos que vos guarden
é amparen é defiendan con todas estas mercedes
que vos nos facemos. E olrosí tenemos por bien que haya
nombre de Villarreal, é que fagan ende guerra por nuestro
man-dado é paz por nuestro mandado, é que nos
acojan en ella irado é pagado: e retenemos para nos mineras
de oro é de plata é de otro cualquier metal que
y fuese fallado, é que nos den las alcabalas dende: é
que los solares dende que los partan Joan Garcia de Aichaga
é Martin Ibañez de Sálete, é Pero
Ibañez de Yartu, é Pero de Urreta é Ochoa
de Aramburu, por cuanto nos di-jeron que son omes buenos é
sin sospecha, si todos cinco pudieren ser habidos é si
fueren en la comarca do puedan ser habidos, é sinon que
los partan é igualen al menos los cuatro ó los
tres dellos que puedan ser habidos, e que partan el mayor solar
en esta manera, que sea de seis brazas en ancho é de
nueve en luengo, segun uso é costumbre de la lierra de
Guipúzcoa, e que el medio solar que sea la mitad destas
dichas brazadas en ancho é en luengo. Pero que tenemos
por bien que estos dichos cinco omes que fagan jura sobre santos
evangelios é la señal de la cruz que bien é
verdadera-mente farán la dicha igualdad é partición
de los dichos solares medios solares é sin bandería
alguna. E defendemos firmemente que alguno nin algunos non sean
osados de ir nin pasar á los moradores que y son é
fueren de aquí adelante nin algunos dellos contra estas
mercedes que les nos face-mos, nin les pongan en ello embargo
alguno, mas que los amparen é de-fiendan con ella. E
non fagan ende al por ninguna manera so pena de la nuestra merced
é de los cuerpos é de lo que han é de diez
mil maravedís á cada uno por cada vegada: é
de mas mandamos á Pero López de Ayala nuestro
merino mayor en la dicha tierra de Guipúzcoa o al merino
ó meri-nos que por nos ó por el anduvieren en
la dicha tierra agora é de aquí ade-lante é
á cualquier dellos que esta nuestra carta fuere mostrada
ó el tras-lado della signado de escribano público
que ge lo non consientan, é que ge lo fagan así
facer é cumplir, é que prenden por la dicha pena
á los que en ella cayeren , é la guarden para
facer della lo que nos mandaremos. E los unos e los otros non
fagan ende al por ninguna manera so la dicha pena a cada uno:
é desto les mandamos dar esta nueslra carta sellada con
nuestro sello de plomo colgado. Dada en la ciudad de Segovia
3 días de octubre era de 1421. Yo Pero Bernal lo fiz
escribir por mandado del dicho señor rey, é tengo
su albalá del dicho su mandamiento.—Marcos Alfons.—Vista,
Alvarus, decretorum doctor.—Alfon Ocaña
Urretxuko Udal Artxiboa, B/1/1/1. Transkripzioa: Udal Artxiboa.
|
|
|
